بالا رفتن سن، بدن دستخوش تغییرات فیزیولوژیک متعددی می‌شود که یکی از مهم‌ترین و نگران‌کننده‌ترین آن‌ها، تحلیل توده عضلانی یا سارکوپنی است. این پدیده که به طور طبیعی از دهه چهارم زندگی آغاز می‌شود، در دوران سالمندی شتاب گرفته و می‌تواند منجر به ضعف، کاهش استقلال فردی، افزایش خطر زمین خوردن و شکستگی‌ها و در نهایت کاهش کیفیت زندگی شود. در این میان، پروتئین به عنوان اصلی‌ترین واحد سازنده عضلات، نقشی حیاتی در حفظ و تقویت عضلات در سن بالا ایفا می‌کند. با این وجود، بسیاری از سالمندان به دلیل کاهش اشتها، مشکلات گوارشی یا دندانی، قادر به تأمین پروتئین مورد نیاز بدن خود از طریق رژیم غذایی معمول نیستند. اینجاست که مکمل های پروتئین برای سالمندان به عنوان یک راهکار موثر و علمی، اهمیت پیدا می‌کنند.
همانطور که اشاره شد، سارکوپنی یا تحلیل عضلانی مرتبط با سن، یک چالش بزرگ در سلامت سالمندان است. عضلات قوی تنها برای حرکت و فعالیت‌های فیزیکی ضروری نیستند؛ آن‌ها در تنظیم متابولیسم، حفظ دمای بدن، ذخیره اسیدهای آمینه و حمایت از سلامت استخوان و عضله در پیری نیز نقش کلیدی دارند.
افزایش توده عضلانی در سالمندان از راه دریافت پروتئین کافی، فواید زیر را به همراه دارد:
تصمیم برای شروع مصرف مکمل های پروتئین برای سالمندان باید با ارزیابی دقیق شرایط فردی و حتما با مشورت پزشک یا متخصص تغذیه گرفته شود. به طور کلی، در شرایط زیر مصرف این مکمل‌ها توصیه می‌گردد:
بازار مکمل‌های پروتئینی مملو از گزینه‌های مختلف است، اما همه آن‌ها برای سالمندان مناسب نیستند. دو نوع اصلی و بهترین مکمل پروتئین برای سالمندان، پروتئین وی (Whey) و پروتئین کازئین (Casein) هستند که هر دو از شیر به دست می‌آیند.
| ویژگی | پروتئین وی (Whey) | پروتئین کازئین (Casein) | توصیه برای سالمندان |
|---|---|---|---|
| سرعت جذب | جذب سریع | دیرجذب | وی مناسب برای بعد از فعالیت بدنی یا صبحانه؛ کازئین مناسب برای قبل از خواب جهت جلوگیری از تحلیل عضلات |
| طعم و حلالیت | طعم بهتر، حلالیت بالا در مایعات | غلیظ‌تر، ممکن است طعم گچی‌مانند داشته باشد | وی به دلیل حلالیت بهتر برای سالمندانی که با بافت‌های غلیظ مشکل دارند، ارجح است |
| محتوای لوسین | دارای بیشترین میزان لوسین (محرک اصلی عضله‌سازی) | میزان لوسین کمتر از وی | لوسین بالای وی آن را به گزینه‌ای ایده‌آل برای تحریک فوری افزایش توده عضلانی تبدیل می‌کند |
| اثر بر سیری | ایجاد سیری کوتاه‌مدت | ایجاد حس سیری طولانی‌مدت | کازئین می‌تواند به کنترل اشتها در طول روز یا شب کمک کند |
| نکته کلیدی | – | – | بسیاری از مکمل‌های تخصصی سالمندان ترکیبی از هر دو نوع پروتئین را ارائه می‌دهند |
نحوه مصرف پروتئین در سالمندی نیازمند دقت و رعایت اصول علمی است تا بیشترین فایده و کمترین عارضه را به همراه داشته باشد.
پودرهای پروتئین را می‌توان به سادگی در آب، شیر کم‌چرب، شیرهای گیاهی (مانند شیر بادام) حل کرد. همچنین برای افزایش ارزش غذایی و بهبود طعم، می‌توان آن‌ها را به اسموتی‌ها (همراه با میوه و سبزیجات)، سوپ، فرنی، ماست یا حتی پوره سیب‌زمینی اضافه نمود.
همچنین پیشنهاد می‌شود مقاله آیا مصرف کننده های پمپ پروتئین با پیشرفت دیابت مرتبط هستند را نیز مطالعه نمایید.
اگرچه مکمل‌های پروتئینی عموما ایمن هستند، اما توجه به عوارض مکمل پروتئین در سالمندان و تداخلات احتمالی ضروری است.
نگرانی اصلی در مصرف پروتئین بالا، فشار بر کلیه‌هاست. سالمندانی که سابقه بیماری‌های کلیوی (نارسایی کلیه، سنگ کلیه) یا کبدی دارند، میبایست با احتیاط شدید و فقط تحت نظر مستقیم پزشک از این مکمل‌ها استفاده کنند. پزشک با ارزیابی عملکرد کلیه (از طریق آزمایش خون و ادرار) دوز مجاز را تعیین خواهد نمود.
برخی افراد ممکن است پس از مصرف مکمل‌های پروتئینی دچار نفخ، گاز یا اسهال شوند. این عارضه اغلب در راستای عدم تحمل لاکتوز موجود در پروتئین وی کنسانتره است. در این موارد، استفاده از مکمل‌های پروتئین وی ایزوله (که لاکتوز بسیار کمی دارند) یا مکمل‌های گیاهی (مانند پروتئین نخود یا سویا) می‌تواند راهگشا باشد.
تداخل دارویی مکمل‌های پروتئینی یک نکته بسیار مهم است.
متابولیسم پروتئین به آب نیاز دارد. سالمندان باید همزمان با افزایش مصرف پروتئین، میزان مصرف مایعات خود را نیز افزایش دهند تا از کم‌آبی بدن و فشار بر کلیه‌ها جلوگیری شود.
افزایش سن نباید با ضعف و ناتوانی همراه باشد. حفظ توده عضلانی از طریق تغذیه مناسب، سنگ بنای استقلال و کیفیت زندگی در دوران سالمندی است. مکمل های پروتئین برای سالمندان، در صورت انتخاب صحیح و مصرف هوشمندانه تحت نظارت پزشکی، ابزاری قدرتمند برای پیشگیری از سارکوپنی و افزایش توده عضلانی در سالمندان محسوب می‌شوند.
به یاد داشته باشید که این مکمل‌ها جایگزین یک رژیم غذایی متعادل و متنوع نیستند، بلکه تکمیل‌کننده آن هستند. با پیروی از توصیه‌های دارویی مکمل پروتئین که در این مقاله ذکر شد، مشورت با پزشک و انتخاب بهترین مکمل پروتئین برای سالمندان متناسب با نیازهای فردی، می‌توانید گامی بزرگ به سوی داشتن دورانی طلایی، فعال و سرشار از سلامتی بردارید. همچنین osteoplus قرص را نیز ببینید.
0 دیدگاه